Kościół Św. Trójcy

U schyłku XIX stulecia Legnica miała około 40 000 ludności i jedną parafię katolicką, liczącą wówczas blisko 10 000 wiernych. Katolicy w Legnicy dysponowali tylko jednym kościołem pw. Jana Chrzciciela. Rozbudowa miasta na prawym brzegu rzeki Kaczawy i wzrost liczby wiernych przyśpieszyły decyzję o rozpoczęciu budowy drugiej katolickiej świątyni w Legnicy. Już w 1888 roku ks. proboszcz Ernst Ritter podjął starania w sprawie budowy nowego kościoła dla katolików w Legnicy, a Bertha von Gellhorn podarował parafii katolickiej 6 000 marek  na zakup placu pod budowę nowego kościoła. Plac o wymiarach 100 m x 30 m. przylegający do ulicy Zimmerstrasse i Jagerstrasse oraz Gutenbetgstrasse zakupiono za 8 000 marek. Po długich naradach dotyczących kształtu świątyni. Stylu budowli, kosztów budowy i wyboru architekta ustalono, że projekt kościoła wykona Alexis Langer, znakomity architekt z Wrocławia, a koszty budowy obliczono na 20 000 marek, bez wyposażenia.

Położenie kamienia węgielnego

 

27 kwietnia 1902 roku, w obecności całej parafii katolickiej położono uroczyście kamień węgielny pod budowę drugiego w Legnicy kościoła katolickiego . Ustalono, że kamień węgielny wmurowany będzie w podstawę muru absydy zamykającej prezbiterium. Na uroczystość zostali zaproszeni liczni goście. Kamień węgielny został poświęcony przez ks. proboszcza Zimmermanna z Małuszowa, następnie ks. Zimmermann w asyście ks. proboszcza Aloisa Buchali wmurowali kamień węgielny wraz z zamkniętym dokumentem po łacinie i po niemiecku, zawierającym imi ę cesarza, imię papieża, księdza biskupa z Wrocławia, katolickich duchownych, głównego burmistrza Legnicy, architekta i mistrza murarskiego.

Budowa nowej świątyni

Katolicy legniccy rozpoczęli budowę prowadząc nadal zbiórkę pieniędzy na pokrycie kosztów prowadzonych prac. Część środków na nową świątynię podarował parafii kardynał Georg Kopp z Wrocławia.
Katolicy dysponowali niewielkim placem pod budowę, o niekorzystnej lokalizacji, z dala od głównych ulic dzielnicy, otoczonym ju ż wówczas zabudową ze wszystkich stron. Trudne zadanie opracowania projektu powierzono Alexisowi Langerowi, architektowi o imponującym dorobku artystycznym. Langer wykonał prawie 100 projektów, w tym około 70 sakralnych. Projekt kościoła pw. Trójcy Świętej w Legnicy był jego ostatnim dziełem.
Prace nad projektem kościoła pw. Trójcy Świętej Langer rozpoczął w 1901 roku. Zaprojektował kościół na rzucie krzyża łacińskiego, ponieważ taki plan uznał za wzór dla świątyni. Twierdził , że „figura ta nie jest przypadkowa (…). Krzyż w naszej religii zajmuje miejsce centralne (…). Jednocześnie krzyż jest rzutem gwiazdy, symbolem naszego dążenia ku niebu”. Ze względu na trudności ekspozycyjne kościoła na niewielkiej parceli, architekt tak uformował bryłę budowli, by osiągnąć optymalny efekt optyczny całości.
Świątynię wzniesiono z czerwonej cegły klinkierowej, stosując główkowy układ cegieł. Detale architektoniczne powstały z modelowanej cegły i terakoty. Dach nawy głównej i transeptu jest dwuspadowy, pokryty dachówką ceramiczną, wzdłuż kalenicy ozdobiony motywem geometrycznym.
Nad prezbiterium wznosi się smukła wieżyczka-sygnaturka na planie trójkąta. Dachy nad zakończeniem naw bocznych, przylegających do prezbiterium, tworzą formy ostrosłupów.
Ponieważ kościół jest najbardziej widoczny od południowego zachodu, do elewacji południowej architekt dodał pseudo transept i dwuboczną narożną kaplicę, każde przę sło naw bocznych otrzymało odrębny trójboczny, poprzeczny dach, by spotęgować efekt malowniczy bryły. Architekt bardzo starannie opracował projekty elewacji, uzależniając ich formę od wszystkich czynników związanych z percepcją dzie ła w terenie, dlatego kompozycja każdej elewacji świątyni jest inna. Najefektowniejsza jest fasada zachodnia z monumentalną 55-metrową wieżą północna. 100 projektów, w tym około 70 sakralnych. Projekt kościoła pw. Trójcy Świętej w Legnicy był jego ostatnim dziełem. Prace nad projektem kościoła pw. Trójcy Świętej Langer rozpoczął w 1901 roku. Zaprojektował kościół na rzucie krzyża łacińskiego, ponieważ taki plan uznał za wzór dla świątyni. Twierdził , że „figura ta nie jest przypadkowa (…). Krzyż w naszej religii zajmuje miejsce centralne (…). Jednocześnie krzyż jest rzutem gwiazdy, symbolem naszego dążenia ku niebu”. Ze względu na trudności ekspozycyjne kościoła na niewielkiej parceli, architekt tak uformował bryłę budowli, by osiągnąć optymalny efekt optyczny całości.
Świątynię wzniesiono z czerwonej cegły klinkierowej, stosując główkowy układ cegieł. Detale architektoniczne powstały z modelowanej cegły i terakoty. Dach nawy głównej i transeptu jest dwuspadowy, pokryty dachówką ceramiczną, wzdłuż kalenicy ozdobiony motywem geometrycznym.
Nad prezbiterium wznosi się smukła wieżyczka-sygnaturka na planie trójkąta. Dachy nad zakończeniem naw bocznych, przylegających do prezbiterium, tworzą formy ostrosłupów.

Symbolika wieży

Dominantą w strukturze bryły kościoła jest wieża – dzwonnica umieszczona po stronie północnej. Jedna wieża symbolizuje majestat Najwyższego, Jedynego Boga. Jest pięciokondygnacyjna, zbudowana na planie czworoboku. Liczba cztery przywodzi na myśl cztery Ewangelie i cztery Cnoty Kardynalne. Oznacza, że człowiek powinien budowa ć swe życie na fundamencie zawartych w nich wartości.
Figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem na północno-zachodnim narożu wykonał wrocł awski rzeźbiarz, J.Baumeister. Do Matki Kościoła kierujemy wezwania słowami Litanii Loretańskiej: „Wieżo Dawidowa” i „Wieżo z kości słoniowej”. Korzystając z opieki Orędowniczki Maryi każdy może stać się wieżą warowną, odporną na pokusy świata.
Na wysokości trzeciej kondygnacji oznaczającej sferę Boską, wieża przyjmuje kształt ośmioboku, symbolizują cy doskonałość Boga i Zmartwychwstanie. Jest zapowiedzią wiecznego szczęścia dla sprawiedliwych w dniu ostatecznym. Na tej kondygnacji wieży umieszczono zegar z trzema tarczami, aby każdy czuwał i był gotowy na przyjście Pana w dniu ostatecznym. Ośmioboczny kształt wieńczącej części korpusu wieży wskazuje też na osiem błogosławieństw i zawiera dzwon, który jest strażnikiem pobożności. Dzwon na wieży kościoła pw. Trójcy Świętej zdobi napis na płaszczu: „CHRYSTE, O REX GLORIAE VENI CUM PACE” (Chryste, o Królu Chwały przybądź z Pokojem). Między pasami fryzur, na czapie dzwonu umieszczona jest sygnatura i data: „Gegossen von C. Albert Bierling In Dresden 1904”. Dzwon powstał w renomowanej ludwisarni drezdeńskiej Carla Alberta Bierlinga, założonej w roku 1848. Przypuszczalnie zachowano tradycyjne, ustalone w średniowieczu proporcje dzwonu tzn. że średnica dzwonu jest równa jego wysokości. Ten „Dzwon Pokoju” jest najmniejszy z trzech ufundowanych dla kościoła pw. Trójcy Świętej w Legnicy.
Pierwotnie na wieży kościelnej zawieszone były trzy dzwony, w tonacji G, F i A. Wszystkie pochodziły z ludwisarni drezdeńskiej. 10 lipca 1917 roku dwa dni z nich zostały zabrane z przeznaczeniem na cele wojenne. Wówczas kościół pw. Trójcy Świętej utracił „Dzwon Trójcy Świętej”, który był największy. Na płaszczu dzwonu umieszczony był napis: „Deum Verum Unum In Trinitate et Trinitatem In Unitate Venite Adoramus” (Boga Prawdziwego Jedynego w Trójcy i Trójjedynego adorujcie). 
 
Drugi napis głosił: „Octo viri Ludendo Amicitiam Colentes Liberaliter Dedicaverunt Hanc Campanam” (Ośmiu mężów sławi przyjaźń szlachetnie ofiarowanym tu dzwonem). Dzwon można było rozkołysać siłą ośmiu mężczyzn. Drugi utracony dzwon był dzwonem średnim i nosił imię „Maria”. Został ufundowany przez Bertę von Gellhorn. Płaszcz dzwonu zdobiły następujące napisy: :Me Resonante Pia Laudetur Virgo Maria” ( Moim dzwiękiem niech będzie pochwalone Pobożna Panna Maryja). „Me Dedicavit Berta de Gellhorn, Matrona Nobilissima” (Ufundowała mnie Najszlachetniejsza Pani Berta de Gellhorn). „Mich schenkte die hochedle Frau Berta v. Gellhorn” (Ufundowała mnie najszlachetniejsza Pani Bertha v. Gellhorn).
Hełm wieży jest ośmioboczny, bardzo smukły i ozdobiony na narożach rzędami żabek. 

Elewacje boczne

Elewacje boczne zawierają rzędy wielkich, ostrołucznie zwieńczonych okien, uskokowe przypory, trójkątne szczyty transeptu ozdobione fialami i wąskie portale.
Bardzo efektowną i malowniczą formę otrzymała asymetryczna elewacja wschodnia, skromniejsza od strony północnej. Trójboczne zamknięte prezbiterium sąsiaduje z odrębnymi korpusami zakończenia naw bocznych, które Langer zwieńczył czworobocznymi hełmami, aby sprawiały wrażenie wieży. W narożu południowo-wschodnim do brył y kościoła dobudowano zakrystię na planie nieregularnym, schowaną w cieniu prezbiterium.

Prezbiterium

Prezbiterium jest miejscem uprzywilejowanym, o szczególnym znaczeniu w kościele. Langer starał się wyrażeni wyodrębnić prezbiterium, o którym pisał, że jest „świętym miastem, gdzie błyszczy ołtarz Boży”. Prezbiterium w świątyni jest symbolem nieba, bo na ołtarzu jest obecny Chrystus. Prezbiterium jest zatem tronem Bożym, gdzie przez święte namaszczenie ołtarza dokonują się zaślubiny Chrystusa z Kościołem: „Tron Twój Boże, na wieki wieków, berło sprawiedliwości berłem królestwa” Hbr 1, 8. Boży tron opiera się na doskonałości i prawie, dając zapewnienie, że „(…) w Bogu dokonamy czynów pełnych mocy” Ps 60, 14. Balaski zamykające przestrzeń prezbiterium zostały ozdobione motywem gałązki oliwnej, oznaczającej szczególną opiekę Bożą: „Ja zaś jak oliwka, co kwitnie w domu Bożym, zaufam na wieki łaskawości Boga” Ps 52, 10. Drzewo oliwne jest  symbolem obfitości łask Bożych, płynących z uczestnictwa w Eucharystii” „Synowie Twoi jak sadzonki oliwki dokoła Twojego stołu” Ps 128, 3. Nad ołtarzem głównym, tak jak w średniowiecznym kościele, zawieszona jest tzw. Grupa Ukrzyżowania: Chrystus na krzyżu oraz opłakująca Maryja i św. Jan. Ukrzyżowanie przypomina wielką ofiarę Chrystusa dla odkupienia ludzkości.

Ołtarz główny pw. Trójcy Świętej

Ołtarz główny jest poliptykiem. Wizerunek Trójcy Świętej w centrum ołtarza przywołuje słowa Psalmu 104, 1-2: „O Boże mój, Panie, jesteś bardzo wielki! Odziany we wspaniałość i majestat, światłem okryty jak płaszczem”. Bóg Ojciec, Król wszechświata trzyma na kolanach Chrystusa, którego ofiarował, by dać ludziom zbawienie. „Ojciec miłuje Syna i wszystko oddał w Jego ręce” J 3, 35. Duch Święty przedstawiony jest pod postacią gołębicy. Gołębica na okrągłej tarczy  doskonałości jest „Duchem Prawdy, który od Ojca pochodzi” J 15, 26, dlatego umieszczona jest na piersi Boga Ojca. Od Ducha Świętego pochodzi siedem największych darów: mądrość, rozum, męstwo, umiejętność, pobożność i bojaźń Boża. Psalm 91, 4 zapewnia, że Duch Boży otoczy wiernych opieką, „Okryje cię swymi piórami, schronisz się pod Jego skrzydła”. Langer ozdobił ołtarz licznymi złoceniami, korzystając z doświadczenia estetycznych średniowiecznej estetyki blasku, a Trójcę Świętą przedstawił z insygniami władzy królewskiej jako najgodniejszą chwały i czci. U stup świętego tronu czytamy słowa modlitwy „Gloria Patri et Filio et Spiritus Sancto” – Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu. Trójca Święta jest współistotna i niepodzielna. Kiedy modlimy się do Ojca, adorując Go wielbimy równocześnie Syna i Ducha Świętego. Trójca Święta została przedstawiona w ołtarzu w ujęciu ikonograficznym zwanym Tronem Łaski, ponieważ jest pełnią miłosierdzia Ojca dla ludzi, którzy zyskali odkupienie przez ofiarę Chrystusa na krzyżu: „Przybliżymy się więc z ufnością do tronu łaski, abyś my doznali miłosierdzia i znaleźli łaskę pomocy w stosownej chwili” Hbr 4, 16. Bóg jest doskonałym, najwyższym władcą, który „(…) w niebie swój tron ustawił, a swoim panowaniem obejmuje wszechświat” Ps 103, 19. Baldachim nad tronem Bożym oznacza najwyższą godność władcy. Majestat Najwyższego w ołtarzu głównym adorują książęta Apostołów, święci Piotr i Paweł. Świętego Piotra Jezus nazwał opoką, na której zbuduje Kościół i dał mu klucze do królestwa niebieskiego. Piotr był biskupem Rzymu, następcą Chrystusa i pierwszym papieżem. Święty Paweł był najpierw prześladowcą Kościoła.  Został nawrócony w drodze do Damaszku i odtąd stał się gorliwym wyznawcą Chrystusa i mistrzem ewangelizacji. „Paweł mniejszy był od Piotra w dostojeństwie, większy od niego w apostolstwie, a równy mu świętością”. Na skrzydle północnym ołtarza głównego znajdują się malowane wizerunki św. Agnieszki męczennicy i św. Antoniego. Św. Agnieszka męczennica przedstawiona jest z barankiem, symbolem niewinności i łagodności. W dniu św. Agnieszki w Rzymie ś wię ci się dwa baranki, a z ich wełny powstają paliusze dla arcybiskupów. Św. Agnieszka jest patronką narzeczonych i opiekunką ogrodników. Ś w. Antoni Padewski był Portugalczykiem. Wstąpił do zakonu franciszkanów i udał się na misje wśród muzułmaninów, ale choroba zmusiła go do powrotu. Zatrzymał się w Padwie i tam głosił płomienne kazania. Jaet patronem ludzi biednych, dzieci, podróżnych i wspomożycielem w znalezieniu rzeczy zagubionych.
Na rewersie skrzydła północnego ołtarza głównego namalowane są postaci św. Teresy z Avila, karmelitanki i św. biskupa Benno. Św. Teresa zreformowała zakon karmelitów, wprowadzając bardziej surową regułę, tworząc odłam tzw. karmelitów bosych. Założyła 18 klasztorów że ńskich i męskich. Szerzyła kult św. Józefa. 10 lat przed śmiercią doznała przebicia serca włóczni ą w czasie wizji anioła. W dolnej części obrazu z wizerunkiem świętej znajduje się łaciński napis: „Aqae maltae non potuerunt/exstinguere Caritatem” (morze złości nie zniszczy miłości). Święty Benno wbrew własnej woli został biskupem Wiśni. Ponieważ był przeciwny powstaniu organizowanemu przez cesarza Henryka IV, pozostał w opozycji do władcy, wówczas na długie lata pozbawiono go urzędu biskupa. Legenda mówi, że w obawie przed cesarzem klucze katedry zostały wyrzucone do rzeki.Po przywróceniu duchownemu godności biskupa klucze zostały cudownie odnalezione w podanej mu rybie. Dolna część obrazu zawiera łaciński napis: „Sacerdos et Pontifex pastor bene ora pro nobis Dominum” (kapłanie i arcypasterzu łaskawy, módl się za nami do Pana).
Na skrzydłach południowych ołtarza głównego widać obrazy św. Wincentego i św. Katarzyny. Święty Wincenty a Paulo, kapłan założyciel bractwa miłosierdzia i Zgromadzenia Misji, przedstawiony jest z sierotą na ręce. Był współzałożycielem zakonu sióstr szarytek. Uważany jest za inspiratora organizacji Caritas. Opiekowa ł się biednymi, opuszczonymi i sierotami. Organizował szpitale polowe dla potrzebujących i stołówki dla biednych. Święta Katarzyna z Aleksandrii, torturowana przez łamanie kołem za niezłomność w wierze chrześcijańskiej oraz za nawrócenie w czasie dysputy pięćdziesięciu mędrców pogańskich przedstawiona jest w fragmentem koła. Zginęła śmiercią męczeńską przez ścięcie. Należy do grona Czternastu Wspomożycieli. Jest patronką zawodów związanych z praktyczną funkcją koła: kołodziejów, młynarzy, garncarzy, drukarzy i kolejarzy. Na rewersie skrzydła południowego ołtarza głównego przedstawieni są św. Alfons i św. Gertruda. Święty Alfons Maria Liguori był bardzo zdolnym adwokatem. W wieku 16 lat został doktorem prawa. Rozczarowany niesprawiedliwością w sądach, zrezygnował z pracy zawodowej. W 1732 r. założył Zgromadzenie Naj świętszego Odkupiciela (redemptorystów). Prowadził działalność misyjną wśród opuszczonych i biednych. W 1871 r. ogłoszony został Doktorem Kościoła. W dolnej części obrazu umieszczony jest łaciński napis: „O Doctor optima beateAlfonse/deprecare pro nobis Filium Dei” (O najlepszy Doktorze, błogosławiony Alfonsie, wstaw si ę za namido Syna Bożego). Obok znajduje się wizerunek św. Gertrudy z Helfty, wychowanej przez siostry  benedyktynki. Była benedyktynką, otrzymała staranne wykształcenie humanistyczne i teologiczne. Miała nadzwyczajny dar wizji mistycznych, które sprawi ły, że uznano ją za jedną z największych mistyczek chrześcijaństwa. Treść jej nawiedzeń została spisana. Gertruda napisała też kilka traktów teologicznych, związanych z liturgią. Wszystkie wezwania w litanii do Najświętszego Serca Jezusa można znaleźć e dziełach św. Gertrudy. Uznana jest za prekursorkę rozwoju pobożności chrześcijańskiej. Zmarła w 302 r. w wieku 45 lat. Szerzyła kult Najświętszego Serca Pana Jezusa. Przedstawiona w habicie, z atrybutami: księ ga – bo była autorką wielu pism, gęsim piórem – ponieważ w klasztorze pracowała przy przepisywaniu ksi ąg w skryptorium, i strzałą – symbolizującą jej liczne wizje mistyczne. W dolnej części obrazu umieszczony jest łaciński napis: „Haec Est virgo sapiens et/nua de numero prudentum” (Oto jest dziewica mądra, uważana za roztropną). Obrazy na skrzydłach ołtarzy utrzymane są w stylistyce gotyckiej. Święci stoją na tle złotych teł i malowanych tkanin, związanych szpalerami, tak jak w sztuce gotyku. Postaci świętych przedstawione są z atrybutami, które pozwalają na identyfikację osób. Obrazy tablicowe na skrzydłach ołtarza są dziełem Knauera z Nysy. W predeli ołtarza stoją figurki czterech Doktorów Kościoła.

Ołtarz Najświętszej Maryi Panny

 
Po stronie północnej znajduje się ołtarz pw. NMP, z figurą Maryi w centrum. W niszach po obu stronach Maryi stoj ą figury św. Józefa Opiekuna Zbawiciela i św. Bernarda z Clairvaux, wielkiego czciciela Matki Bożej i krzewiciela zakonu cystersów. Na skrzydle północnym ołtarza widać malowidło z postacią św. Elżbiety, córki króla węgierskiego Andrzeja II i Gertrudy z Andechs, siostry św. Jadwigi. Elżbieta wstąpiła do Trzeciego Zakonu Franciszkanów i poświęciła swoje życie uczynkom miłosierdzia dla ubogich i potrzebuj ących. Znana była z hojności i dobroci serca, jako opiekunka i sługa. Zał ożyła szpital św. Franciszka dla ubogich. Legenda mówi, że chleb, który rozdawała ubogim zmieniał się w róże, dlatego przedstawiona jest z różami. Święta Elżbieta była szczególnie czczona na Śląsku. Na skrzydle południowym ołtarza umieszczony jest malowany wizerunek księżnej, św. Jadwigi, patronki Śląska, matki Henryka Pobożnego, fundatorki kościoł ów i opiekunki ubogich. Przedstawiona jest w mitrze i płaszczu książęcym, trzymająca model kościoła. Rewersy skrzydeł ołtarza wypełniają malowane postaci aniołów. Po stronie północnej archanioł Gabriel z lilią i napisem: „Angeius/Domini Natiavit Mariae (Anioł Pański Zwiastował Maryi). Po stronie południowej anioł z gałązką różaną nawiązuje do modlitwy Różańcowej. W dolnej części obrazu łaciński napis zawiera słowa znanej modlitwy: „Ave Maria Gratia Plena Dominus Tecum” (Zdrowaś Maryjo łaski pełna, Pan z Tobą).
 

Ołtarz pw. Najświętszego Serca Jezusa

W centrum ołtarza figura Jezusa z łacińskim napisem u dołu: „Venite ad me omnes, qui onerati estrus” (Pójdźcie do mnie wszyscy, którzy utrudzeni jesteście” Mt 10, 28). Po obu stronach Jezusa stoją figury św. Alojzego Gonzagi i św. Małgorzaty. Św. Alojzy Gonzaga, jezuita jest opiekunem chorych i potrzebujących pomocy. Zajmował si ę w Rzymie chorymi na dżumę i godnym dla nich pochówkiem. Zmarł na dżumę w wieku 23 lat. Jest patronem młodzieży i studentów. Święta Małgorzata była potajemnie wychowywana przez piastunkę w wierze chrześcijańskiej. Miała zostać żoną pogańskiego namiestnika, ale sprzeciwił a się woli ojca. Odrzuciła zaręczyny i była więziona. W wieży kusił ją szatan pod postacią smoka, ale modlitwa zwyciężyła zło. Zginęła 20 lipca śmiercią męczeńską za wiarę. Tradycyjnie ten dzień wyznaczał początek żniw. Małgorzata jest patronką dobrych zbiorów.
Skrzydła ołtarza zdobią malowane wizerunki świętych. Po stronie północnej św. Jan Chrzciciel ubrany w skórę wielbłądzią trzyma krzyż ze wstęgą zawierającą słowa „Ecce Agnus Dei” – Oto Baranek Boży, wypowiedziane przez Jana przy chrzcie Jezusa w Jordanie. Święty Jan zwiastował nadejście królestwa Bożego. Był prorokiem Jezusa idą cym przed Panem. „torując Mu drogi”. Skrzydło południowe zawiera obraz św. Klary z Asyżu. Założycielka zakonu klarysek wyróżniła się szczególnym nabożeństwem do Męki Pańskiej i Eucharystii. Gdy w 1240 i 1241 roku Saraceni próbowali zdobyć Asyż, wyszła z monstrancją naprzeciw wrogom i ocaliła miasto.
 
Na rewersach skrzydeł ołtarza namalowane są postaci adorujących aniołów z kadzielnicą. Po stronie północnej obraz zawiera łaciński napis, cytat z Psalmu 148, 2: „Adorate Dominum/Omnes Angeli Eius” (Chwalcie Pana wszyscy aniołowie Jego). Obraz po stronie południowej opatrzony jest cytatem z apokalipsy św. Jana 8, 4: „Ascendit Fumus Aroma/tum de Manu Angeli” (I wzniósł się dym kadzideł (…) z ręki anioła). Prawo Mojżeszowe nadało kadzidłu moc symbolu, który jest znakiem sakralnego charakteru daru ofiarnego oraz wyrazem uwielbienia i przebłagania Boga.
 

Chrzcielnica

Ośmioboczna chrzcielnica typu kielichowego, wykonana z formowanej terakoty, zawiera bardzo bogaty program ikonograficzny i ideowy o głębokiej wymowie teologicznej. Liczba osiem jest symbolem Zmartwychwstania i Chrystusa, wiecznego szczęścia i zbawienia. Noe zabrał do arki osiem osób, które ocalały i rozpoczęły nowe życie, dzięki głębokiej wierze w Boga. Chrzest jest pieczęciom przynależności do Chrystusa. Sakrament chrztu konsekruje człowieka do uczestniczenia w świętej liturgii Kościoła i sprawia, że staje się mieszkaniem Ducha Świętego. Czarę chrzcielnicy zdobią cztery przedstawienia figuralne i cztery pola wypełnione dekoracją ornamentalną o znaczeniu symbolicznym.
Pierwsza scena na chrzcielnicy wskazuje na Noego, symbol człowieka prawego, bezgranicznie ufającego Słowu Bożemu. Gdy Bóg postanowił zniszczyć wszystkich ludzi, łaską obdarzył Noego, bo zawsze żył w przyjaźni z Bogiem. 
Polecił mu zbudować arkę, w której schroni się przed straszliwym potopem jego rodzina i po jednej parze wszystkie istoty żyjące. Arka niosąca ratunek symbolizuje zbawienie znaczenia drzewa, nawiązując do zbawienia, jakie przyniosła ofiara Chrystusa na krzyżu. Jak woda potopu obmyła świat z grzechu, tak woda chrztu oczyści duszę, która stanie się własnością Boga. Go łębica powraca do Noego z gałązką oliwną zapowiada pojednanie i pokój wieczny. W Zwięczenie tej sceny widać księżyc i słońce, nawiązuj ące do słów proroka Izajasza 60, 20: „Twoje słońce nie znajdzie już więcej i księżyc Twój się nie zaćmi, bo Pan będzie ci ś wiatłością wieczną…”. Nad arką Noego unosi się tęcza, symbol przymierza Boga z człowiekiem: „Łuk mój kładę na obłoki, aby był znakiem przymierza, które Ja zawieram z wami…” Rdz 9, 13.
Druga scena przedstawia Boga, który ukazał się Moj żeszowi nad płonący krzewem, aby powierzyć mu ważną misję. Postanawia wywieść ludzi izraelskich z ucisku Faraona pod przewodnictwem Mojżesza. Jak Mojżesz wywiódł ludzi z niewoli egipskiej, tak Chrystus wyzwoli każdego z grzechu przez święty chrzest.
Trzecia ilustracja na korpusie chrzcielnicy zawiera scenę wywyższenia węża miedzianego. To wydarzenie przypomina o skutkach nieposłuszeństwa Boga. Pan zesłał jadowite węże na tych, którzy o Nim zapomnieli. Gdy umierali od ukąszeń wołali o pomoc, a Bóg kazał zrobić Mojżeszowi węża miedzianego i zawiesić go na palu, by kto spojrzał na tego węża odzyskał zdrowie. Ten przykład mówi, że tylko wiara w Boga może człowieka uzdrowić i ocalić: „A jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak trzeba, by wywyższono Syna Człowieczego, aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne” J 3, 14-15”
Czwarte przedstawienie na chrzcielnicy jest ilustracją „Chrztu Chrystusa”. Ta scena wyjaśnia, że wszyscy muszą być ochrzczeni, aby uzyskać życie wieczne. Jezus tak tłumaczył Nikodemowi: „(…) jeśli się ktoś nie narodzi z wody i Ducha, nie może wejść do królestwa Bożego” J 3, 5.
Dolną część korpusu chrzcielnicy zdobi rząd delfinów, symbolizujących chrześcijan, podążających do życia wiecznego i do Chrystusa, ratującego ludzkość przed zagładą. Trzon chrzcielnicy ma formę gwiazdy zwiastującej obecność Chrystusa. Gwiazda wskazała Trzema Mędrcom miejsce narodzin Boga – Człowieka. Tu wskazuje, że każdy ochrzczony rodzi się do nowego życia, staje się dzieckiem Bożym.
Wypukła, miedziana pokrywa chrzcielnicy zawiera cytat z Ewangelii św. Jana 15, 5 w języku niemieckim, litery mają krój gotycki: „Ich bin der/Weinstock/ihr seid die/Reben Wer/In mir bleibt/Und ich/ihm tragt/viel Frucht/” – „Ja jestem krzewem winnym, wy – latoroślami. Kto trwa we Mnie, a ja w nim, ten przynosi owoc obfity (…)”.
 

Organy

Empora organowa wspiera się na trzech arkadach i zajmuje całą szerokość nawy głównej. Po bokach empory muzycznej umieszczono wykusze. Prospekt organowy zdobią symbole literowe oznaczające Boga. Wskazują, że dźwięki muzyki z tego instrumentu chwal ą Stwórcę. Instrument organowy został zamówiony 3 września 1903 r. w firmie Schlag & Sohne w Świdnicy. Gotowe organy, opatrzone kolejnym , 673 numerem dzieła tej firmy przywieziono do kościoła w 1904 roku. Organy miały 30 głosów, 2 manuał y i 1 pedał . W czasie I wojny światowej piszczałki cynowe wymontowano z przeznaczeniem na cele wojenne. Remont instrumentu nastąpił dopiero w 1929 roku, a został zakończony w 1929 roku. Organy są pneumatyczne i mają XIX-wieczną dyspozycję brzmienia.
 
Kościół pw. Trójcy Świętej został wybudowany w 1904 roku. Nowa świątynia otrzymała wezwanie Trójcy Świętej na życzenie fundatorki placu i dzwonu, Berty von Gellhorn. Kościół poświęcił ksiądz proboszcz parafii pw. Jana Chrzciciela, Alois Buchali w dniu 14 listopada 1904 roku. Konsekracji kościoła przewodniczył kardynał Georg Kopp 8 maja 1905 roku.

Wszystkie cytaty i zdjęcia pochodzą z książki:

"Kościół Trójcy Świętej w Legnicy " autorstwa Barbary Skoczylas-Stadnik.